16 Kasım 2009 Pazartesi

İsraf –Tasarruf

İsraf –Tasarruf
b-300130-israf_haramdır
31 Ekim  Dünya Tasarruf Günü olduğundan Bu haftaki dersimiz de israf  etmemek ve tasarruflu olmak hakkında olacaktır .Şunu dersimizin başında hemen söylemeliyizki ,İslâm dininin öngördüğü hayat biçiminde aşırı tüketime  yani israfa yer verilmez. Cenab-ı Allah Kuran-ı Kerimde
يَابَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ
“Ey Adem oğulları! Her mescide gidişinizde ziynetli elbisele­rinizi giyin; yeyin için. Fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.” (Araf  7, 31)
وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا (26 إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا (27
” Bir de akrabaya, yoksula, yolcuya hakkını ver. Gereksiz yere de saçıp savurma. Zira böylesine saçıp savuranlar şeytanların dostlarıdırlar. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür..” (İsra; 26-27)
Diye buyurmaktadır.Bu ayetler­ yemek-içmek, güzel şeyleri kullanmak, akrabaya, yoksula ve yolda kalmışa, ihtiyaç sahibine hakkını vermekten yana hüküm­lerle birlikte israf ederek saçıp savurmaya yani israfa karşı bir tavır vardır.İsraf hakkında Abdullah b. Abbas “malı gerekli yerden baş­ka yere harcamaktır.” der. İmam Malik’de israfı şöyle tanımlamaktadır.”Malı hak olan yani doğru olan bir harcamadan alıp hak olmayan bir harcamaya kay­dırmaktır.
İslamda İsraf haram olduğu gibi onun tam tersi bir yaklaşım olan cimrilikte yasaklanmıştır.Cenab-ı Allah

وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا
Eli boynuna bağlıymış gibi cimri olma! Elini büsbütün açıp israfa da kaçma!”   [İsrâ sûresi (17), 29]
أوَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا
Onlar verdikleri zaman israf etmezler; cimrilik de etmezler; ikisi ortası bir yol tutarlar.”
Furkân sûresi (25), 67
Diyerek orta yolu bulmamızı istemiştir.İslâm tüketim modelinde beş davranış biçimini yasaklanmıştır.Bunları tek tek açıklayalım.
a) Hasislik(cimrilik): Bu nevi cimrilik .Vücûdu, aklı ve ruhu zayıflatır. İnsanı işinden gücünden ve çeşitli etkinliklerden alıkoyar. Resûlullahın kendisinden Allaha sığındığı pintilik bu nevi cimriliğe girer.
b.) İsraf, sözlükte sınırı aşmak, doğru yol ve itidalden sapmak anlamlarına gelmektedir. Terim olarak Allaha itaat amacı güdülmeksizin yapılan harcamadan ibarettir.Fıkhı tanımı ise, değersiz amaçlar uğruna bolca harcamada bulunmak yahut helal olanı yemede veya nafaka olarak kullan­mada sınırı aşmaktır.
c.) Tebzir; israfta  ileri gitmektir. Haram olan, isyan ve şehevî nesne ve yollara bol bol imkanı  harcamaktır.
d.) Teref (nimet içinde azmak, sefahate düşkünlük) ise, israfta çok  ileri gitmektir. Yani zevk ve sefa alemine bütünüyle dalıp malı bu yolda harcamaktır. Öyleki bu davranışı artık alışkanlık ve huy halini alır. Bir toplumda sefahatin yaygınlık kazanması ile birlikte yokoluş süreci de onlar için işlemeye başlar.
e.) Malı yok etmeye gelince: Yukarıda sayılan dört şık bu kap­sama girer.
İslâm dini, gelir-servet oranı ne olursa olsun meşru yollarla kazanılmış büyük birikim sahiplerine bile seryetleriyle orantılı lüks, israf, gösterişe dönük bir tüketim modelini redde­der.
Peygamber efendimiz bir Hadis-i Şeriflerinde,
« لا تَزُولُ قَدمَا عبْدٍ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ عُمْرِهِ فِيمَ أَفْنَاهُ ، وَعَنْ عِلْمِهِ فِيم فَعَلَ فِيهِ ، وعَنْ مالِهِ منْ أَيْنَ اكْتَسبهُ ، وَفِيمَ أَنْفَقَهُ ، وَعَن جِسْمِهِ فِيمَ أَبْلاهُ ».
Ebû Berze Nadle İbni Ubeyd el-Eslemî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Hiçbir kul, kıyamet gününde, ömrünü nerede tükettiğinden, ilmiyle ne gibi işler yaptığından, malını nereden kazanıp nerede harcadığından, vücudunu nerede yıprattığından sorulmadıkça bulunduğu yerden kıpırdayamaz.”
Tirmizî, Kıyamet 1

Açıklamalar
İnsanlar, kıyamet gününde, dünyada yaptıkları her işten hesaba çekilirler. Burada sayılan beş şey ise, hesap esnasında sorulacak olanların en önemlileridir.Bu beş şey insanın ya hayatta değerlendirdiği yada israf ettiği konulardır. İnsanın hayatı kendisine Allah’ın bir emânetidir; bu emânete hıyanet etmemesi gerekir. Bir insan, hayatını Allah’ın emirleri ve yasakları doğrultusunda geçirirse, emânete hıyanet etmemiş  ve ömrü israf etmemiş olur.
İslâmî anlayışa göre ilim, insana doğruyu ve yanlışı gösterir.İlim sahibi başkalarına örnek oluşunun yanında, insanları bilgilendirme sorumluluğunu da taşır. Herkes, kıyamet gününde, Allah huzurunda, bildiği kadarıyla vazifesini yapıp yapmadığından, ilmini hayatına  uygulayıp uygulamadığından  hesaba çekilecektir.İlmin israf edilip edilmediğide kıyamette hesap konusudu.
İslâm dini, insanın mal kazanması ve zengin olmasına engel olmaz. Tam aksine, çalışıp çabalamayı, elinin emeğiyle geçinmeyi ve başkasına muhtaç duruma düşmemeyi tavsiye eder. Bütün bu konularda koyduğu tek prensip, malı ve mülkü helâl yollardan kazanmak, haram yollara sapmamak ve malın hakkını verip israf etmemektir. Fakat sadece meşrû yollardan kazanmakla iş bitmemekte, kazancın nereye ve nasıl sarfedildiğinin de bilinci içinde olunması  gerekmektedir.
İnsana verilen nimetlerin en kıymetlilerinden biri de sağlık ve sıhhattir.Bu nimette israf edilebilmektedir.Çok kere bir nimeti kaybetmeden onun kıymetini bilemeyiz. Hasta olmadan önce sağlığın kıymetini bilemeyişimiz de bunun önemli örneklerinden biridir.
Hadisten Öğrendiklerimiz
1. Kıyamet gününde hesap haktır.Verilen her türlü nimetin değerlendirilip değerlendirilmediği israf edilip edilmediği hesap gününde sorulacaktır.
2. İnsan bu dünyada yaptığı her şeyden hesaba çekilecektir.
3. Hayat insan için bir nimet olup, bunun kıymetini bilmesi gerekir.
4. İnsan faydalı ilimler öğrenmeli ve ilmiyle âmil olmalı, ibadet ve tâatlerinde samimi davranmalıdır.
5. Mal ve mülk helâl yoldan kazanılmalı ve meşrû şekilde harcanmalıdır.
6. Haramlardan sakınmak suretiyle sağlık ve sıhhatimizi korumak görevimizdir.
Dünyada Meydana Gelen İsraf Hakkında Birkaç Anektot
  • Birleşmiş Milletler Gıda Örgütü’nün (FAO) sunduğu rapora göre, dünyada 800 milyon insan aç yaşıyor ve her 5 yaşından küçük yaklaşık 6 milyon çocuk, açlık yüzünden hayatını kaybediyor.
  • Dünyada her gün yeteri kadar su alamamaktan dolayı doğan hastalıklardan tahminen 25 bin insan ölmektedir. Senelik olarak bu miktar 5 milyona yükselmektedir
  • Dünya bankasından alınan raporlardan öğrendiğimize göre, gelişmiş ülkelerin çöplükleri ne atılan yiyecek maddeleri, dünyada açlıktan ölen insanların 15 katını besleyecek miktardadır.
  • Dakikada 10 damla su kaçıran musluğun ayda 170 litre suyu akıtmış olması  damlaya damlaya göl olur sözünü ne kadarda doğrulamaktadır.
  • 1983 yılında yapılan hesaplara göre Türkiye’de 30 milyar liralık ekmek israf edilmiştir. Bu miktar ile “ 30” büyük fabrika, 8 adet Suat Uğurlu Barajı gibi baraj yapılabilmekte veya üç bin adet belediye otobüsü alınabilmektedir. Yine aynı yılda İstanbul’da israf edilip çöplüğe atılan bir haftalık ekmek Norveç halkının bir günlük ekmek ihtiyacını karşılayacak miktardadır. İstanbul’da yıllık israf edilen 28.362.960 adet ekmeğin tutarı 1.701.777.600 liraya varmaktadır
  • TC.Sağlık Bakanlığı, Türkiye`de yılda üretilen yaklaşık 44 milyar ekmeğin 4 milyarının israf edildiğini bildirdi.
C.Allah verdiği nimetleri hayır yolunda kullanmayı,
israf edenlerden değil,infak edenlerden,
cimri olanlardan değil,cömert olanlardan eylesin.
Amin…

IGMG  GT  EĞİTİM BAŞKANLIĞI

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder